پیروی از پیامبر صلی الله علیه وسلم چگونه وچرا ؟

بسم الله الرحمن الرحیم
سعدیه حفیظ
الله متعال هنگامیکه آدم علیه السلام را از بهشت به زمین می فرستاد، برایش چنین فرمود:”قلنا اهبطوا منها جمیعا فإما یأتینکم منی هدی فمن تبع هدای فلا خوف علیهم ولا هم یحزنون. والذین کفروا وکذبوا بآیاتنا أولئک أصحاب النار هم فیها خالدون. (بقره ۳۸ -۳۹)
ترجمه: گفتم همگی از آنجا(بهشت، به زمین) فرود آیید وچنانچه هدایتی از طرف من برای شما آمد کسانی از من پیروی کنند، نه ترسی به آنان خواهد بود و نه غمگین خواهند شد. وکسانی که کافر شوند و آیه های ما را تکذیب کنند اهل دوزخند و همیشه در آنجا خواهند ماند.
الله متعال فرزندان آدم را هیچگاهی بدون رهنمایی نگذاشت وپیامبران خود را جهت هدایت بشر پیهم می فرستاد تا اینکه با فرستادن محمد صلی الله علیه وسلم به این سلسله خاتمه بخشید. الله متعال به آخرین الگوی هدایت اش را، در آخرین کتاب خود؛ قرآنکریم چنین خطاب کرد: وإنک لعلی خلق عظیم ( تو دارای خوی سترگ هستی) اخلاق او را ستود و بعدا او را الگوی زندگی برای جویندگاه را حقیقت گردانید و فرمود: “لقد کان لکم في رسول الله أسوة حسنة لمن کان یرجو الله و الیوم الآخر و ذکر الله کثیرا” ( الاحزاب ۲۱) ترجمه: برای شمار در وجود پیغمبر خدا، سرمشق و الگوی زیبایی. برای کسانی که امید به خدا داشته، وجویای(خوشبختی) قیامت باشند، و خدای را بسیار یاد کنند.
بارز ترین نشانه در شخصیت پیامبر صلی الله علیه علیه وسلم اخلاق نیکو اش بود. بگونه ای که اگر همه بهترین های اخلاقی در جهان را جمع نماییم همه ای آنها درشخصیت آن حضرت وجود داشت با این اضافه که پیامبر صلی الله علیه وسلم هیچ نوع عملکرد غیر اخلاقی در زندگی خود نداشت. همواره بهترین را انجام می داد و عمل کرد هایش در عالی ترین سطح قرار داشت. هدف بعثت خود را هم تکمیل اخلاق ستوده توصیف کردند:” إنما بعثت لأتمم مکارم الأخلاق” ترجمه: ” من جهت تکمیل اخلاق ستوده فرستاده شده ام”.
اگربخواهیم تصویرهمه جانبه ای از اخلاق پیامبر داشته باشیم راهی جز خواندن قرآنکریم، سنت و سیرت پیامبراکرم صلی الله علیه وسلم نداریم. چون اخلاق پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم بگونه ای که عایشه رضی الله عنها توصیف نموده اند قرآن بود. ازعایشه رضی الله عنها درباره اخلاق پیامبر صلی الله علیه وسلم پرسیده شد فرمودند:” اخلاق اش قرآن بود” و در روایتی فرمودند : «قرآن متحرکی بود که در زمین حرکت می کرد».
سوال به میان می آید که ازاین سرمشق هدایت چگونه الگو برداری نماییم؟
اولین گام در راستای الگو برداری: شناختن همه جانبه ای فردی می باشد که الگو قرار می گیرد. از آنجا که پیامبر صلی الله علیه وسلم وجود فزیکی در میان ما ندارند؛ بناء یگانه وسیله ی شناخت شان مطالعه ی کتاب هایی می باشد که در مورد سیرت، شمایل و سنت پیامبرصلی الله علیه وسلم تحریر گردیده است. هم چنان آموختن روش زندگی، اخلاق، کرداروگفتارشان دراوقات و مراحل گوناگون زندگی شان می باشد. خوشبختانه زندگی پیامبر صلی الله علیه وسلم مانند کتاب کشوده ای است، که همه آنرا خوانده می توانند ودرزندگی شان هیچ گوشه پوشیده ای وجود ندارد. این سخن را حتی دشمنان شان تایید می نمایند. یک تن از علماء غربی می گوید :”محمد صلی الله علیه وسلم تنها کسی است که در روشنی خورشید به دنیا آمده است”. يكي از علت های تدوین سنت پیامبر صلی الله علیه و سلم، حفظ سیرت و زندگی شان بود، تا امت های پسین تا قیام قیامت از سنت و سیرت شان استفاده کنند واز آن الگو برداری نمایند.
دومین گام:عمل به سنت پیامبرصلی الله علیه وسلم می باشد. اسلام دینی است که خواهان تطبیق آموزه های خود در عرصه ی عمل و کردار می باشد تا منحیث برنامه ی عملی زندگی، محسوس و ملموس باشد. از همین رو پیامبر صلی الله علیه وسلم این برنامه را عملا در زندگی خود تطبیق نمودند. واسلام پیروی همه جانبه از پیامبر صلی الله علیه وسلم را برپیروان خود لازمی گردانیده است، چنانچه در قرآن کریم آمده است:«وأطعیوا الله وأطیعوا الرسول لعلکم ترحمون». ترجمه: از خداوند واز پیامبر فرمان برید تا مورد رحمت ومهربانی قرار گیرید.
باید گفت پیروی واقعی از پیامبر صلی الله علیه وسلم خواهان عمل کردن به سنت پیامبر درآشکارو نهان براساس محبت به پیامبر باشد. و محبت با پیامبرصلی الله علیه وسلم از اصول ایمان ما است که بدون آن ایمان کامل نمی گردد.پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: “ایمان یکی از شما کامل نمی گردد تا اینکه از پدر، فرزند و همه ای انسان ها برای وی دوستداشتنی نباشم”.
چرا باید اینقدر با پیامبر محبت نمود؟ چون محبت سبب پیروی واقعی می گردد. قسمی که گفته اند:« إن المحب لمن یحب مطیع» یعنی: محبت کننده فرمانبرکسی است که دوست اش دارد. پیروی از پیامبر دلیل محبت واقعی با او می باشد.
اگر خواهان تاثیر سنت بر شخصیت، گفتار، و کردار خود استیم باید به سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم به گونه ی همه جانبه عمل نماییم ونه پراکنده!
سوال دیگر در ذهن خطور می کند که الگو بردار از پیامبر صلی الله علیه وسلم بر ما چه تاثیر می گذارد؟
اولتر ازهمه در وجود ما بیداری ضمیر، کنترول نفس و مراقبت داخلی را به میان می آورد. به این معنی که هنگامی که در گفتار و کردار خود تلاش می نماییم سنت پیامبر را بجا آوریم گفتار و کردار خود را متوجه می باشیم و بدون توجه و فکر از ما عملی صادر نمی گردد.
دوم: با پیروی از سنت پیامبر به مدارج عالی ای از ایمان، تقوی و اخلاق دست می یابیم.
سوم: شخصیت اصیل اسلامی را در تمام عرصه های عقیدتی، عبادتی، اخلاقی و فکری و جسمی بدست می آوریم.
چهارم: هویت و تشخص اسلامی از دست رفته ی خود را باز می یابیم و از تقلید کورکورانه ی غرب و شرق دست بردار می شویم.
پنجم: بدعت ها و انحرافاتی که زندگی ما را در برگرفته است از میان می رود.
ششم: کامیابی و رستگاری دنیا وآخرت را بدست می آوریم.
هر کسی که رضایت الله و نجات آخرت را آرزو دارد محمد صلی الله علیه وسلم را الگوی زندگی خود قرار دهد.