نیکی به والدین
نیکی به والدین
اسوه یوسفی
در ابتداء چه خوب است تا تعریفی از عقوق داشته باشیم.
عقوق یعنی چه؟
از حضرت حسن بصری )رح( روایت شده است که از ایشان پرسیدند عقوق والدین چگونه است؟ فرمودند: به آنان بی توجهی می کند، رهایشان می نماید و به تندی و خشونت به آنان می نگرد.
پس عقوق و نافرمانی والدین به معنی عصیان و نافرمانی و عدم ادای حقوق پدر و مادر است که برخی از آنان قرار ذیل است.
- گریاندن و اندوهگین کردن پدر و مادر توسط رفتار و گفتار.
- فریاد زدن بر سر ایشان: به این صورت که صدا را بلند کند و با خشونت با آنان حرف بزند، خداوند متعال می فرماید: « ولا تنهر هما و قل لهما قولا کریما»یعنی بر سر ایشان فریاد مزن و با سخنان محترمانه با آن دو سخن بگو.
- دلتنگ شدن و به ستوه آمدن از دستورات پدر و مادر چنانچه الله متعال میفرماید:« ولا تقل لهما اف» یعنی حتی به آنان اف هم مگو.
- اخم و ترشرویی نسبت به پدر و مادر: گاهی شخصی در مجالس، گشاده رو و خندان و خوش خلق است اما، هنگامی که به منزل می رود و در حضور پدر و مادر نشیند حالت او تغییر نموده، آرام و قرار نمی گیرد و نرمش به خرج نمی دهد، بدخو و درشت کلام و بد زبان می گردد.
- از گوشه چشم به پدر و مادر نگریستن: به این صورت است که با چشم غضب، حقارت و خواری به آنان نگاه کند.
- فرمان دادن پدر و مادر: بسان کسی که به مادرش دستور دهد که خانه را جارو کند یا لباس را بشوید،یا غذا را آماده کند. این عمل شایسته نیست به خصوص زمانیکه مادر پیر و ناتوان باشد. یا نمونۀ دیگرش اینکه از غذایی که مادر آماده کرده انتقاد می کند و عیب می گیرد.
- کمک نکردن به پدر و مادر در کار منزل: چی در مرتب کردن و یا تهیه غذا یا غیر آن باشد. که متأسفانه برخی از دختران و پسران بیشتر اوقات خویش را صرف گفتگوی تلفنی و اموراتی بیهوده نموده و پدر و مادر را رها می کنند که کارهای بزرگ و دشوار را به تنهایی به پیش می برند.
- با حالت تنفر از پدر و مادر روی گردانیدن به هنگامی که حرف می زنند، به این صورت که به آنان گوش نکند یا حرف آنان را قطع و تکذیب کند یا با مجادله کشمکش و سخت گیری کند.
- کم اعتنایی به رأی آنان: برخی افراد با پدر و مادر مشورت نمی کنند و در هیچ کاری از آنان اجازه نمی گیرند. خواه ازدواج، طلاق یا بیرون رفتن از منزل و …
- ورود بر پدر و مادر بدون اجازه: این بر خلاف ادب است شاید هر دو یایکی از آنان در حالتی باشند که راضی نباشند کسی آنان را ببیند.
- سرزنش پدر و مادر پیش مردم و طعنه زدن به آنان و بیان عیب های آنان.
- ناسزا گفتن و نفرین کردن پدر و مادر به صورت مستقیمیا غیر مستقیم.
- پرداختن به منکرات پیش پدر و مادر مانند سیگار کشیدن، دوستان بدکار را به منزل آوردن و یا در هنگام نماز واجب او را از خواب بیدار کنند و بیدار نشود.
- تخریب شخصیت پدر و مادر بدین صورت که کارهای بد و زشت را انجام دهد که شرف و جوانمردی شان را لکه دار سازد و گاهی سبب زندان رفتن و رسوایی گردد که این بدون تردید نافرمانی از والدین است.
- کشتن پدر و مادر و نجات یافتن از دست آن دو.
- آرزوی نابود شدن پدر و مادر برخی فرزندان آرزومندند که پدر و مادر شان از بین بروند تا آنان میراث خوار آنان باشند.
- رفتن به دیار غربت بدون اجازه پدر و مادر، بدون آنکه نیازمند باشد.
- ناله و اظهار ناراحتی پیش پدر و مادر، در صورتیکه این کار نیرنگ و فریب باشد.
- دزدی از پدر ومادر: این عمل جمع میان دو گناه است دزدی و نافرمانی.
- منت گذاشتن بر پدر و مادر و شمارش نعمت: برخی بر پدر و مادر نیکی می کنند ولی آن نیکی ها را با منت گذاشتن و شمارش نعمت ها تباه می کنند.
- بخل ورزیدن و سخت گیری کردن در دادن خرجی به پدر و مادر.
- قطع صله رحم و رها کردن پدر و مادر و نیکی نکردن به آنان.
- سپردن پدر و مادر به خانه سالمندان.
- ستم کردن بر پدر و مادر با زدن، که این عمل جز از انسان سنگدل و خشن بر نمی آید.
- بیزار شدن از پدر و مادر و شرم کردن از نام آنان و منسوب کردن خود به آن دو.
- رها کردن پدر و مادر به هنگام نیاز و یا بزرگ شدن، برخی فرزندان زمانی که بزرگ می شوند و کاری برای او پیدا شود که در مقابل پول بگیرد در این حالت پدر و مادرش را رها می کند و خودش مشغول می شود.
- ترجیح دادن همسر بر پدر و مادر.
- در تنگنا قرار دادن پدر و مادر مانند کسی که مالی را قرض می کند سپس آن را باز پرداخت نمی کند و …
- ماندن طولانی در بیرون از منزل که این باعث دغدغه و ناراحتی پدر و مادر می گردد و در حالی که به خدمت نیاز دارند و اگر فرزند در بیرون از منزل باشد، کسی را برای خدمت پیدا نمی کنند.
این بود نشانه های نافرمانی از پدر و مادر؛ البته نافرمانی و مخالفت با پدر و مادر نشانه های زیاد و صورت های گوناگونی دارد که در این مقاله به صورت مختصر تحریر شده است.
لذا اگر شما خواننده گرامی علاقمندید و می خواهید آگاهی بیشتر حاصل کنید، پس به منابع و مراجع ذیل مراجعه نموده و کتب ذیل را مورد مطالعه قرار داده و به معلومات خویش بیفزاید.
منابع و مراجع :
مجموعه باغ زندگی والدین و فرزندان؛ تألیف محمد عظیم حسین بر.
نافرمانی والدین؛ تألیف محمد ابن ابراهیم احمد.
تربیت روحی و اجتماعی در اسلام؛ تألیف اکرم ضیاء العمری، مترجم محمد آزاد شافعی.