عشق و محبت ميان زن و شوهر

تهيه و ترتيب: راضيه طبيب زاده

گرفته شده از کتاب بهشت در خانه‌های ما از عمرو خالد، ترجمه دکتر محمد ابراهيم ساعدی رودی.

احاديث: بخاری شريف.

عشق رفتار است، عشق کردار است، فقط احساسات مدفون شده و فراموش شده نيست. بايد شروع کرد! زن و شوهر بايد اين عشق و محبت را اظهار کنند. اگر ارتباط ميان زن و شوهر از هم فروپاشد گمان می‌کنيد که نسل‌های آينده چگونه بزرگ می‌شوند؟ چقدر شيطان در خانه‌ها می‌چرد؟ چه گناهانی انجام خواهدگرفت؟

خانه آخرين اميد ماست؛ اگر از بين برود برای سال‌های سال ديگر نبايد منتظر هيچ پيشرفتی باشيم.

يک مشکل بزرگ ميان زن و شوهر از بين رفتن عشق و محبت است. آيا عشق مدت معينی دارد؟ تاريخ مصرفی دارد که تمام شود؟ بعد آن ممکن است که عشق و محبت دوباره زنده شود و خانه را پر کند؟

چگونه عشق و محبت ضايع مي‌شود؟

1. اولين پديده از پديده‌های از بين رفتن عشق و محبت کم سخن گفتن است؛ قبل از ازدواج در دوران نامزدی، زن و شوهر خيلی حرف می‌زدند، در ابتدای ازدواج بيشتر صحبت می‌کردند، بعد از آن سخن گفتن کم می‌شود، تا حدی که ممکن است مرد ۱۲ ساعت يا بيشتر سر وظيفه باشد و با همسرش صحبت نکند، به بهانه‌ی اينکه فراموش کرده‌است يا بسيار مصروف بوده‌است.
2. دومين مرحله: بهانه تراشی برای فرار از خانه است؛ شوهر هميشه فکر می‌کند که به چه بهانه‌ای از خانه خارج شود، به او چه بگويد که خانه را ترک کند و پيش دوستانش برود و يا چيز ديگری از اين قبيل.
3. سومين مرحله: تمرکز هر کدام بر بدی های طرف ديگر است؛ هر يک فقط بدی طرف ديگر را مي‌بيند. رسول‌الله( صلی الله عليه وسلم) در حديث بسيار زيبايي در اين مورد چنين می‌فرمايند:« لا يفرک مومن مومنة ان کره منها خلقا رضی منها آخر». ترجمه:( هيچ مرد مومنی از زن مومن‌اش کينه نگيرد، اگر يکی از اخلاقياتش را ناپسند بشمارد از ديگر خصوصياتش خشنود می‌شود.)
4. در اين مرحله ارتباطات زناشويي بين زن و شوهر برای روزها يا ماهها متوقف می‌شود؛ از اين لحاظ هيچ نيازی به همديگر احساس نمی‌کنند يا عدم محبت ميانشان مانع نزديکی آنها می‌شود.

( اين چهار مرحله، مراحل از بين رفتن محبت و عشق در خانه است؛ ولی هنوز زن و شوهر مؤمن و با اخلاق هستند.)

5. مرحله بعدی جست و جوی عشق و محبت در بيرون از خانه است؛ وارد چيزهايي می‌شوند که خدا را خشمگين می‌کند. به دنبال گشتن محبت، در خارج از خانه اشکال زيادی دارد که شايد به خيانت منجر شود و شايد به معصيت ختم شود و خدا را خشمگين سازد. ابن قيم( رحمة الله عليه) می‌گويد:« شيطان تو را به گونه‌ای می‌کند که آن چه بر آن توانايي نداری زيباتر و شيرين تر از چيزی باشد که در دست توست.»

ممکن است بسيار انسانهايي را ببينيم که می‌گويند همسرشان آدم فاضل و نيکويي است و سخت می‌توان چنين کسی را پيدا کرد، اما زمانی اطلاع مي‌يابيم که به دنبال کس ديگری رفته‌است، شايد بپرسيم که چگونه او را که مورد تمجيدش بود رها کرده و ديگری را پيدا نموده‌است؟ او خودش اين را احساس نمی‌کند چون خيانت تدريجی است. متأسفانه امروز خيانت تنها از طرف شوهران نه، از طرف زنان هم انجام می‌شود. رسول الله(صلی الله عليه وسلم) می‌فرمايند:« لکل غادر لواء يوم القيامة يعرف به . يقال: هذه غدرة فلان». ( در روز قيامت برای هر خائنی يک بيرق برافراشته می‌شود که به وسيله آن شناخته می‌شود. می‌گويند اين خيانت فلانی است.)

سوال اينجاست که آيا می‌توانيم به زن و شوهر بگوييم که عشق و محبت می‌تواند بار ديگر ميانشان برگردد؟ بلی اين يک امر بديهی است؛ يعنی عشق و محبت بر می‌گردد، ولی به شکلی که متناسب آن مقطع و احوال باشد. شايد مثل عشقی که در دوران نامزدی بوده، نباشد چون سن هم تغيير کرده‌است؛ اما عشق، محبت و تفاهم، تبادل احساسات و سخن زيبا برگشتنی است. خداوند متعال می‌فرمايد:« … وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً …» ( الروم، ۲۱). ( …و ميانتان دوستی و رحمت نهاد…).

هر زن و شوهری که ازدواج می‌کنند خداوند در قلب هر يک از آنها مودت و رحمت نسبت به طرف دوم مي‌گذارد؛ بناءً اگر بخواهند آنرا برگردانده مي‌توانند چون از اول کاشته شده‌است و تا زمانی که زندگی زناشويي برپاست، قابل بازگشت است. حتی گاهی اوقات محبت بعد از مرگ هم باقی می‌ماند.

چنانچه رسول الله( صلی الله عليه وسلم) بعد از گذشت چهارده سال از وفات بانو خديجه( رضی الله تعالی عنها) در روز فتح مکه وقتی وارد مکه می‌شوند و همه مردم به ايشان پيشنهاد می‌کنند که مهمانشان شوند؛ می‌فرمايند:« برای من خيمه‌ای در کنار قبر خديجه بر پا کنيد.» او را دوست دارند حتی بعد از گذشت چهارده سال از وفاتش!

همه ما خواهيم مرد؛ اما هنگامی که بعضی از دوستمان می‌ميرند، تازه کشف می‌کنيم که چقدر دوستشان داشته‌ايم. با وجود اينکه پيش‌مان بوده‌اند احساس نمی‌کرديم که آنها را دوست داريم برعکس احساس می‌کرديم آنها را نمی‌خواهيم.

خوبست قبل ازينکه وقت را از دست بدهيم به آنانکه دوستشان داريم بگوييم که چه احساسی در موردشان داريم. به واقعيت اگر زن و شوهر هم مثل روزهای اول برای هم وقت بگذارند احساسات شان را بر زبان آورند و بگويند که چقدر برای هم مهماند شايد هرگز عشق ميانشان کم نشود. مثالهای فراوانی در سيرت داريم که نشانگر محبت ميان زن و شوهران و بازگويي آن است؛ روزی از حضرت علی( رضی الله تعالی عنه) مي‌پرسند ارتباطت را با دختر رسول خدا( صلی الله عليه وسلم) بانو فاطمه( رضی الله تعالی عنها) توصيف کن، مي‌گويد:« دختر محمد( صلی الله عليه وسلم) سکون و عروس من است، گوشتش با خون و گوشت من مخلوط شده‌است، او همسر من، زندگی و آرامش من است».

عبدالله بن مبارک يکی از تابعين است. يک سال جهاد مي‌کرد و يک سال حج مي‌نمود، زمانی برای حج رفت مشتاق همسرش شد، نامه‌ای برای او فرستاد که در آن مي‌گفت روحم مشتاق روحت شده‌است، آيا آن را احساس کردی؟

حال اين سوال است؛ چرا عشق و محبت ميان زن و شوهر ضايع مي‌شود؟ آيا خداوند آنرا در دلهای ما نکاشته‌است؟ جواب اينست که بله خداوند هسته آنرا در قلب ما مي‌کارد، اما آبياری و مراقبتش بر عهده خود ماست اگر در نگاهداری اش اهمال کنيم ضايع می‌شود. هر چيزی در هستی آبياری نشود پژمرده مي‌شود و مي‌ميرد. اين يک قاعده بسيار ساده است. يک قانون در علم فيزيک است که« قانون تحليل» نام دارد؛ يعنی هر چيزی که به او اهميت ندهی و تعميرش نکنی، زنگ مي‌زند، تحليل مي‌شود و تمام مي‌شود. عشق و محبت مانند درخت است که نياز به آبياری دارد؛ اگر درست آبياری شود رشد مي‌کند، شگوفه و ميوه به بار مياورد، بر عکس اگر آبياری نشود ميميرد.

بياييد متوجه باشيم که مي‌توان احساس و عواطف را؛ با لبخندی، مهری، نوازشی و… زنده کنيم. با هم نماز و قرآن بخوانيم و با هم دعا کنيم تا خداوند عشق را در قلب هايمان پابرجا نگاه دارد. تنها انديشه احساس درونی مفيد نيست، بلکه بايد آنرا با رفتار و عملکردمان بارور سازيم. دوباره آيه متبرکه را تکرار مي‌کنيم:« … و جعل بينکم مودة و رحمة…» ( و در ميان شما مودت و رحمت قرار داد.) چرا خداوند بزرگ بجای محبت از کلمه مودت استفاده نموده است؟ چون محبت، دوست داشتن صرفا در دل است؛ اما مودت دوستی در رفتار و کردار مي‌باشد؛ به اين خاطر يکی از نامهای الله پاک « ودود » است و خداوند وقتی به جبرييل( عليه سلام) مي‌فرمايد:« ای جبرييل من فلانی را دوست دارم، تو هم فلانی را دوست بدار و جبرييل هم او را دوست مي‌دارد. جبرييل هم در ميان اهل آسمان ندا مي‌دهد که خداوند فلانی را دوست دارد شما هم او را دوست بداريد سپس پذيرش او در زمين نهاده مي‌شود.» يعنی به اين ترتيب خدای ودود، دوست داشتن بنده‌اش را اعلان مي‌کند.

پس ابراز محبت بسيار مهم است، نبايد باعث شويم همسرمان بيرون از خانه دنبال عاطفه بگردد. خداوند درباره ارتباطات زناشويي در سوره نساء، آيه ۱۲۸ چنين مي‌گويد:« … و احضرت الانفس الشح…» ( …ولی بخل – و بي‌گذشت بودن- در نفوس حضور و غلبه دارد…) نفس‌های بخيل در روز قيامت در برابر خدا مي‌ايستند، خداوند از آنها مي‌پرسد. بخل در روز قيامت در برابر خداوند مجسم مي‌شود، نه فقط بخل مال؛ بلکه بخل لبخند و بخل دستهای مهربان هم. گويا خداوند با اين آيه مي‌فهماند که بايد عاطفه‌ات را اظهار کنی، آيا عاطفه‌ها را آفريدم تا ظاهر نشوند يا فقط تعبير شوند؟

مردی نزد رسول اکرم( صلی الله عليه وسلم) آمد و گفت: من فلانی را دوست دارم. پيامبر( صلی الله عليه وسلم) فرمودند: آيا به او خبر دادی؟ گفت: نه يا رسول الله( صلی الله عليه وسلم). فرمودند: برو و به او خبر بده که او را دوست داری.

پيامبر معظم اسلام( صلی الله عليه وسلم) دست بانو زينب دختر جحش( رضی الله تعالی عنها) را مي‌گرفت و جلوی صحابه راه ميرفت، او مايه مباهاتش بود.

بايد از خانه‌هايمان مواظبت کنيم تا گناهان منتشر نشود. بايد آنچه احساس نيکو نسبت به همسرمان داريم برايش بگوييم و با گفتار و رفتارمان به او بفهمانيم که دوستش داريم. در تبادل عاطفه بخل نورزيم و با کردارمان جلوی فاصله را بگيريم.