حکم بازی شطرنج در اسلام

حکم بازی شطرنج در اسلام

بازی شطرنج از جمله سرگرمی ها به شمار میرود که علما و فقهای اسلام در مورد این که شطرنج مباح ، مکروه و یا حرام است با هم اختلاف دارند.

کسانی که آنرا حرام میدانند به احادیثی که در مورد حرمت شرنج روایت شده است استدلال کرده اند . اما علما و نقادان حدیث ، احادیثی را که در این مورد روایت شده است ، رد کرده اند و آنها را باطل میدانند و بیان کرده اند که شطرنج در زمان پیامبر ( صلی الله علیه و سلم ) نبوده و در زمان اصحاب ظاهر گردید ، بنابر این کلیه احادیث مربوط به شطرنج باطل میباشد.

اما اصحاب پیامبر ( صلی الله علیه وسلم ) در مورد شطرنج اختلاف نظر دارند ، ابن عمر می گوید : شطرنج از نرد بازی بدتر است و امام علی می گوید : شطرنج جزو میسر ( قمار ) است. شاید مقصود حضرا علی رضی الله تعالی عنه این باشد که وقتی شطرنج به صورت قمار باشد.

عده دیگری از اصحاب عقیده دارند که شطرنج مکروه است و بس. همچنین از بعضی صحابه و تابعین روایت شده است که شطرنج را مباح دانسته اند از جمله ابن عباس ، ابوهریره ، ابن سیرین هشام بن عروه ، سعید بن مسیب و سعید بن جبیر. آنچه که این بزرگان گفته اند مورد تأیید ما است. و همانطور که میدانیم اصل ، مباح بودن است و نصی دال بر تحریم آن وجود ندارد ؛ و علاوه بر این شطرنج یک بازی ورزش و تمرین فکری است و از این نظر با نرد بازی فرق دارد. به این خاطر است که علما گفته اند ، چون در نرد بازی اکثراٌ کار با شانس است بنابر این به ازلام بیشتر شبیه است. اما در شطرنج چون اساس کار بر تفکر و دقت میباشد لذا بیشتر به تیر اندازی شبیه است.

کسانی که شطرنج را مباح میدانند سه شرط را برای آن قرار داده اند:

اول : نباید به خاطر آن نماز را از وقت خود به تأخیر انداخت ، چون یکی از خطرات شطرنج این است که زمان را می رباید.

دوم : نباید به صورت قمار باشد.

سوم : بازی کننده باید در حال بازی زبانش را از فحش و دشنام و کلمات ناپسند محفوظ دارد. اگر این شرایط رعایت نشود بهتر است گفته شود که حرام است.