جمعیت اصلاح جریان ملی و ملت ساز

محمد سعید سدید جامی

برای اینکه بدانیم ملی بودن به چه معنا است و به چه جریان هایی ملی گفته می شود نخست تعریفی از مفهوم واژه‌گان ملی و ملت ارائه می نمائیم؛ واژه‌گان ملی و ملت ازلحاظ دستوری از معادل عربی شان یعنی«ملة» ساخته شده اند. این واژه-گان را به زبان انگلیسی «نیشنال» وبه زبان فرانسه یی «ناسیونال» می گویند. واژه‌ی ملی از نظر لغوی به معنای منسوب به ملت یا متعلق به مردم تعبیر می شود و معنای ابتدایی ملت به مفهوم گروهی انسانی بوده است كه دارای یك منشأ مشترك بوده یا چنین منشأیی به آنها منسوب شده باشد. در فرهنگ روبر ملت چنین تعریف شده است: «یك گروه انسانی نسبتاً گسترده كه خصوصیت آن در آگاهی‌اش نسبت به وحدت خویش و اراده‌اش برای زندگی مشترك است.»، در فرهنگ آكسفورد نیز كمابیش به همین معنی برمی‌خوریم. در اینجا ملت چنین تعریف می‌شود: «یك نژاد یا مردم متمایز كه خصوصیت آن داشتن تبار، زبان، یا تاریخ مشترك است و عموماً در یك واحد سیاسی مشخص سازمان یافته و سرزمین مشخصی را نیز اشغال كرده است.» از این رو جریان ملی به جریان و حرکتی گفته می شود که از متن ملت به پا خواسته باشد و منافعش با منافع ملت گره خورده باشد. یک مفهوم زمانی می تواند که پسوند ملی را با خود به همراه داشته باشد که به معنای واقعی وابسته به ملت بوده و ملت اساس ساختار آن را تشکیل دهد. و هم به هر مفهومی که مواد خامش محدود به محصول جغرافیای یک ملت در تعریف مدرن ملت باشد ملی می گویند مانند: اقتصاد ملی، فرهنگ ملی، ارتش ملی، تولید ملی و … والبته ملی بودن برابر با ملت گرایی است و چیزی جدا از ملی گرایی یا نشنلیزم مدرن است که در تعریف آن رسیدن به منافع ملی با هر وسیله ممکن ولو به قیمت زیر پا نمودن منافع سایر ملل مجاز است.

جمعیت اصلاح جریانی ملی و همراه با ملت:
بعد از سالها جنگ و ویرانی و با روی کار آمدن دولت موقت و سپس دولت انتقالی در کشور عزیزمان افغانستان و در راستای شکل گیری جدید مفهوم ملت در بین مردم ما (بعد از سالها عدم تحمل قومی و زبانی) جریانی تولد شد که ملت افغانستان را به معنای واقعی آن و با پذیرش تمام سمت ها و اقوام به عنوان پایه در ساختار تشکیلاتی خویش بر اساس شعایر اسلامی قرار داد. جمعیت اصلاح با یکجا شدن جمعی از فرزندان دلسوز، مسلمان و میهن دوست و البته تحصیل کرده و با تجربه در تاریخ معاصر کشور از ولایات و اقوام گوناگون ایجاد شد و رسیدن به منافع ملی با تکیه بر اصول اسلامی را سرلوحه اهداف و اولویت های خویش گردانید. جمعیت اصلاح بدین باور است که جریانهایی که از بین مردم برنخواسته باشند و با ملت خویش همکار و همراه نبود و حمایت مردمی را با خود نداشته باشند توان اصلاح گری و پیشرفت را نخواهند داشت، از همین رو جمعیت اصلاح از همان بدو شروع به فعالیت کوشیده است تا در کنار ملت باشد و برای بهبود وضعیت ملت خویش تلاش بورزد.

فعالیت های ملی جمعیت اصلاح:
جمعیت اصلاح از متن جامعه افغانستان زاده شد و با توکل به الله متعال جل جلاله از همان ابتدا در همه عرصه ها خدمت به ملت را جزء اساسات حرکی خویش قرار داده و در این راستا فعالیت های گسترده ای را به انجام رسانده و در پی انجام آن است که به طور خلاصه بدان خواهیم پرداخت.

۱٫ افغانستان شمولی بر اساس شورائیت:
جمعیت اصلاح با توجه به تجارب تلخ جنگ های داخلی از همان نخست تلاش نموده است تا وابسته به یک قوم و سمت خاص نبوده و با حفظ اصل شورائیت نگاهی افغانستان شمول داشته باشد. فعالیت های جمعیت اصلاح در تمام ولایات کشور جریان دارد و هزاران فرزند مخلص این کشور از اقوام و سمت های مختلف در این فعالیت ها سهیم اند. جمعیت اصلاح با توجه به دساتیر قرآنی ان اکرمکم عندالله اتقاکم همواره با تعصبات قومی، زبانی و سمتی مخالفت ورزیده است و در این جهت کمپاین های ملی به راه انداخته است. جمعیت اصلاح در تصامیم و برنامه ریزی های خود شورائیت را اصل می داند و در شورای مرکزی جمعیت اصلاح نمایندگان ولایات مختلف کشور حضور دارند.

۲٫ جمعیت اصلاح و وحدت ملی:
جمعیت اصلاح وحدت ملی را یک اصل می داند و همیشه حمایت خود از افغانستان واحد و متحد را اعلان نموده و در این راه کوشش های بی بدیل به خرج داده است. جمعیت اصلاح در جهت ایجاد و تداوم وحدت ملی که آن را مایه استحکام و حفظ ثبات کشور می داند طرح ها و برنامه های مشخص و واضح دارد.

۳٫ جمعیت اصلاح و صلح:
جمعیت اصلاح دوام جنگ را به ضرر ملت افغانستان می پندارد و لذا از هر تلاشی جهت صلح حمایت نموده و همواره در کنار همه جریان هایی که برای صلح تلاش می ورزند ایستاده است. سهمگیری در تشکیل شورای صلح و نجات افغانستان یکی از دست آوردهای ملی جمعیت اصلاح بوده است. جمعیت اصلاح بدین باور است که امنیت مهمترین و اساسی ترین وسیله بهبود اوضاع کشور است و ناامنی بر علاوه ویرانی زیر ساخت های کشور همیشه از ملت افغانستان قربانی گرفته است. امنیت سبب رشد اقتصاد کشور خواهد شد و در نتیجه یک افغانستان خود کفا و آزاد را در پی خواهد داشت.

۴٫ تلاش در راستای حفظ هویت دینی و ملی در کنار ملت سازی:
هجوم فرهنگ ها و معارف بیگانه با فضای بوجود آمده در آزادی های نامحدودی که پس از روی کار آمدن حکومت جدید در افغانستان شکل یافت به اشکال گوناگون از همان نخست در تقابل با فرهنگ و هویت اسلامی- افغانی ملت ما قرار گرفته بود، می طلبید تا تلاشی وسیع و همه جانبه صورت گیرد و جمعیت اصلاح عَلَم زنده نگه داشتن فرهنگ اسلامی افغانی را از همان ابتدا به دوش گرفته و در راستای حفظ هویت دینی و ملی با ایجاد برنامه های متنوع جهت بلند بردن سطح آگاهی های ملت تلاش نمود. ایجاد سیستم منظم تربیتی که در آن فرزندان این کشور خصوصا نسل جوان از تربیه اسلامی برخودار شوند، با تشکیل حلقات تربیتی دینی و توجه به نهادینه ساختن اخلاق دین مدار جزء نخستین و پایدار ترین برنامه هایی بوده است که جمعیت اصلاح بدان پرداخته است. در این راستا تشویق و توصیه به پایبندی به شعایر دینی و پر رنگ نمودن این شعایر در زندگی افراد با وسایل مشروعی همچون تشکیل درسها، تشویق و برنامه ریزی مطالعه کتب دینی، تشکیل اردوهای تربیتی دینی، توجه به خانواده و جامعه سالم و … با تشکیل بخش مستقل تربیت و انکشاف مهارتها در چارچوب تشکیلاتی جمعیت اصلاح از همان ابتدا مورد اهتمام و توجه بوده است. با این حال جمعیت اصلاح به این بخش اکتفا ننموده و با تشکیل بخش مستقل دیگر تحت عنوان بخش دعوت و ارشاد جهت گسترش اندیشه اسلامی به سطح و سیع و گسترده فعالیت های بزرگ و چشمگیری همچون راه اندازی دوره های فهم قرآن (جهت رساندن مفاهیم قرآنی به آحاد مردم)، دوره های سیرت (جهت آگاهی مردم از زندگی پربار نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و سلم و یاران ارجمندشان و سرمشق قرار دادن آنان در زندگی)، تشکیل درسهای دینی (درسهای تفسیر و سیرت، عقیده، تزکیه، آداب اسلامی، فقه و …) برای عموم مردم در مساجد و اماکن عمومی، برگزاری کورسهای معارف دینی، برگزاری مسابقات متنوع، برگزاری کنفرانس ها و اجتماعات، تشکیل سمینارها، ایجاد کتاب خانه ها، راه اندازی کمپاین های ملی جهت مبارزه با منکرات و گسترش نیکی ها و احیای نقش مساجد در جامعه ایجاد نمود. علاوه بر تلاش برای حفظ هویت دینی و ملی در سایه بخش های تربیت و انکشاف مهارت ها و دعوت و ارشاد، جمعیت اصلاح بخش دیگری را به نام بخش نشرات تشکیل نمود که با ایجاد تلویزیون و رادیوها و نشر و پخش کتب و مجلات دینی برای حفظ هویت دینی و ملی فعالیت های چشمگیری داشته که همچنان ادامه دارد و مورد حمایت اقشار کثیر جامعه ما قرار گرفته است.

۵٫ جمعیت اصلاح و حفظ استقلال ملی:
جمعیت اصلاح همواره بر این موضوع تاکید ورزیده است که هویت افغانستان به عنوان یک کشور مستقل باید حفظ گردد و تعاملات خارجی افغانستان نباید به گونه ای باشد که استقلالیت و آزادی ملت افغانستان را زیر سوال ببرد. ایجاد روابط حسنه بین المللی بر اساس دساتیر اسلامی و با توجه به خواست ملت و تضمین منافع متقابل از اهم خواسته های ملی جمعیت اصلاح بوده است.
۶٫ توجه به تعلیم در کنار تربیه جهت ارتقای ملی:
جمعیت اصلاح در کنار تربیه دینی و اسلامی توجه به آموزش را فراموش ننموده و بدین باور است که ملتی که با دانش سر و کار داشته باشد از احتیاج به غیر خود رهایی می یابد. تاسیس مدارس و مکاتب و دانشگاه ها در ولایت مختلف کشور یکی از گامهای بلند جمعیت اصلاح در پروسة ملت سازی و ملت گرایی بوده است. جمعیت اصلاح یکی از عمده راههای برون رفت از وضعیت بحرانی فعلی کشور را مبارزه با جهل می داند و جهت گسترش دانش برای رسیدن به یک افغانستان مدرن و متمدن، همگام و همنوا با جهان مدرن برنامه های خویش را در اختیار ملت قرار داده است.

۷٫ ایجاد اتحادیه های ملی:
اتحادیه های ملی همچون مجمع علمی علمای افغانستان، اتحادیه طبی اسلامی افغانستان و … در راستای هماهنگی و همکاری ساختارهای مختلف ملت افغانستان بخش دیگری از فعالیت های ملت گرایانه جمعیت اصلاح بوده است. جمعیت اصلاح بدین باور است که با تکیه به اصول دینی ایجاد این اتحادیه ها سبب نزدیکی بیشتر ملت ما در لایه های متفاوت شده و همنوایی و همگرایی را در پی دارد.
۸٫ توجه به تاریخ پر افتخار و شخصیت های ملی کشور:
ملتی که اصالتش را فراموش نماید محکوم به نابودی است، لذا جمعیت اصلاح همواره تلاش نموده است با ایجاد برنامه های متنوع مثل کنفرانس ها و گرد همایی ها از روزهای ملی کشور همچون روز استقلال کشور و روز شکست حکومت دست نشانده کمونیستی، روز خروج ذلت بار ارتش شوروی از کشور و … تجلیل بعمل آورد و این روزها را در اذهان زنده نگه دارد. همچنین تلاش نموده تا نسل جوان را با شخصیت های ملی کشور که افتخار آفرینان این مرز و بوم بوده اند آشنا نماید و جایگاه و زحمات آنان را برای مردم باز گو نماید.
۹٫ حمایت از پروژه های ملی:
جمعیت اصلاح همواره بر حمایت از هر پروژه ای که منافع ملت افغانستان را تأمین نماید تاکید ورزیده و با شعار و عمل از آن حمایت نموده است. جمعیت اصلاح رشد بنیادی پروژه های ملی را ضامن افغانستان آباد می داند. همچنین توسعه این پروژه ها را در راستای مبارزه با فقر و فساد موثر و مفید می پندارد.

۱۰٫ توجه به اقشار آسیب پذیر و آسیب دیده ملت افغانستان:
جمعیت اصلاح با ایجاد بخش مستقل خدمات اجتماعی تحت نام نهاد خیریه احسان کوشش نموده است تا با اقشار ضعیف ملت افغانستان همکاری نماید. جمع آوری کمک از خیرین و توزیع کمک ها به یتیمان، بیوه زنان، مستمندان، کسانی که از حوادث طبیعی آسیب دیده اند، متعلمین و دانشجویانی که خانواده هایشان توان پرداخت مصارف تعلیمی شان را ندارند و … قسمتی دیگر از فعالیت های ملی جمعیت اصلاح بوده است.

۱۱٫ سهم گیری در برنامه های متفرقه ملی:
جمعیت اصلاح در برنامه های چون پاک کاری محیط زیست، گسترش فضای سبز و … غیره نقش مناسبی داشته و بر علاوه اینکه خود اعضا و همکاران جمعیت اصلاح در چنین برنامه هایی اشتراک نموده اند سایر مردم را نیز به سهم گیری در آن تشویق نموده اند.

۱۲٫ تکیه اقتصادی بر ملت:
تجربه های تلخ گذشته نشان داده است تمام جریان هایی که از خارج از کشور تمویل مالی گردیدند در نهایت مجبور به امتیاز دهی به جهت تمویل کننده شدند. با توجه به این تجارب جمعیت اصلاح از همان ابتدا از پذیرش کمک های غیر افغانی امتناع ورزید و تمام فعالیت های خود را با کمک های بلاعوض مردم افغانستان به پیش برده و ان شاءالله به پیش خواهد برد.
جمعیت اصلاح فساد مالی را یکی از بزرگترین موانع پیشرفت اقتصادی کشور می داند و با راه اندازی کمپاین ها همواره با این پدیده شوم اعلان مبارزه نموده است.

در پایان بازهم بر این نکته تاکید می ورزم که جمعیت اصلاح متشکل از هزاران فرزند دلسوز این مرز و بوم است و جهت پیشرفت و تعالی ملت افغانستان تلاشهایی همه جانبه انجام داده و خواهد داد. جمعیت اصلاح خود را جدا از ملت نشمرده و همراهی با ملت را برای خود افتخار به شمار می آورد. و با قاطعیت می توان ابراز نمود که هیچ جریانی همچون جمعیت اصلاح در تاریخ معاصر کشور ملی نبوده و با ملت افغانستان پیوند راسخ و عمیق نداشته است. از الله متعال خواستار حفظ هویت ملی جمعیت اصلاح و ماندگاری آن در کنار ملت افغانستان می باشیم. و ما ذالک علی الله بعزیز.